Proces udomowienia psów rozpoczął się kilkanaście tysięcy lat temu i przyniósł wiele korzyści zarówno ludziom, jak i czworonogom. Z biegiem czasu stały się towarzyszami ludzi. Początkowo psy służyły ludziom głównie jako zwierzęta do pracy w gospodarstwie. Jednak im bardziej czworonogi stawały się bliższe człowiekowi, tym bardziej chciano nauczyć się rozumieć ich język. Z tego powodu rozwinęła się nauka poświęcona badaniom mowy ciała psa. W tym artykule skupimy się na języku ciała psa i pomożemy ci zrozumieć, co twój pies próbuje ci powiedzieć.
Psy używają do komunikacji zarówno sygnałów werbalnych, jak i niewerbalnych. Do tych pierwszych zaliczamy całą gamę wokalizacji: szczekanie, warczenie, wycie, piszczenie itp. Jednak najczęściej czworonogi używają swojej mowy ciała. Do komunikacji niewerbalnej pies używa w zasadzie wszystkich części swojego ciała. Szczególną uwagę warto zwrócić na głowę – uszy i pysk psa oraz ogon. Chociaż psom obce są ludzkie uczucia wyższe, takie jak zawstydzenie czy pogarda, to mają one jednak taką samą gamę uczuć podstawowych, czyli szczęście, smutek, strach, złość, ulga i frustracja.
Radość
Szczęście u własnego psiaka naprawdę nietrudno poznać. Czworonogi nie potrafią uśmiechać się tak jak ludzie, jednak ich mordki często wyglądają, jakby to robiły. Dzieje się to za sprawą rozluźnionych mięśni oraz lekko otwartego pyska. Ważne jest jednak, aby pysk psa był wtedy naprawdę rozluźniony. Zdarza się bowiem, że ludzie w kontaktach z obcymi psami mylą stresowe ziajanie z tym właśnie „uśmiechem”.
Ogon szczęśliwego psiak wykonuje energiczne ruchy z boku na bok. Wraz z ogonem kołysze się przeważnie wtedy cały zad Twojego czworonoga. Uszy psiaka są wtedy również rozluźnione, tak jak i cała jego pozycja.
Zaniepokojenie
Psiak, który odczuwa niepokój, będzie raczej unikać kontaktu wzrokowego. Mimo to oczy pozostają zapatrzone w jakiś punkt. Uszy również będą czujnie zbierać każde odgłosy z otoczenia. Pysk czworonoga zwykle będzie zamknięty, ale jeżeli jest otwarty to jego wargi będą napięte, a on sam będzie się oblizywać lub/i nerwowo ziewać.
Jego ciało i ogon będą prawdopodobnie nieruchome i lekko obniżone. Zaniepokojone psy czasem merdają ogonem, jednak jest to ostrożny, powolny ruch, który nie jest oznaką radości.
Strach
Każdy pies inaczej reaguje na strach najczęściej czworonogi kulą się, niektóre przewracają się na grzbiet, aby pokazać swoje podporządkowanie, inne natomiast mogą głośno szczekać podskakując i podbiegając do zagrożenia lub odstraszająco warczeć przywarte do ziemi. Oczy mogą być szeroko otwarte, wzrok rozbiegany we wszystkie strony lub przymrużone rzucając spojrzenia na boki. Uszy położone płasko przy głowie, która będzie obniżona i raczej odwrócona na bok. Pies może się oblizywać lub ziewać, ponieważ chce w ten sposób wysłać komunikaty uspokajające. Ogon przestraszonego psa będzie nieruchomy, obniżony lub nawet podwinięty pod brzuch – między nogi.
Gdy pies się boi, jego nadrzędnym celem jest przetrwanie zagrożenia, dlatego warto pamiętać, że często zbyt mocny strach może przerodzić się w agresję zgodnie z zasadą „najlepszą obroną jest atak”.
Złość
Pies, który odczuwa złość zachowuje się w bardzo charakterystyczny sposób. Każdy mięsień ciała jest mocno napięty, a ciężar ciała przeniesiony na przednie łapy. Sierść, szczególnie wzdłuż grzbietu jest najeżona. Wzrok zwierzęcia jest skupiony na celu, a uszy położone płasko wzdłuż głowy. Postawie ciała może towarzyszyć warczenie i szczerzenie zębów. Takie komunikaty jasno sygnalizują, że zaraz może dojść do ataku.
W takiej sytuacji nie należy patrzeć psu prosto w oczy, ponieważ odbierze on to jako wyzwanie. Patrzenie prosto w oczy u psów jest komunikatem grożącym. Psy, które czują się komfortowo przy ludziach i są dobrze zsocjalizowane nie będą mieć z tym problemu. Jednak kiedy spotykamy jakiegoś obcego psa warto o tym pamiętać. Nie wolno też iść bezpośrednio na wprost w kierunku agresywnego psa, ani wykonywać gwałtownych ruchów.
Sygnały uspokajające
W sytuacjach, gdy pies odczuwa stres lub po prostu czuje się niekomfortowo wysyła szereg sygnałów uspokajających, które mają na celu pokazać, że on sam nie ma złych zamiarów lub po prostu chce rozładować napięcie w otoczeniu. O ile drugi pies doskonale odczyta ich znaczenie, o tyle ludzie bardzo często mają z tym problem.
Do najczęstszych sygnałów uspokajających należą:
- ziewanie,
- oblizywanie się,
- mrużenie oczu,
- odwracanie głowy,
- odchodzenie,
- stawanie bokiem.
Komunikaty uspokajające często są bardzo niepozorne, przez co są ignorowane lub niedostrzegane przez ludzi. Tymczasem właśnie z tego niezrozumienia lub przeoczenia tych sygnałów biorą się właśnie wypadki związane np. z pogryzieniami. Jeśli wszystkie sygnały uspokajające zawiodą, a pies czuje się w jakiś sposób dalej zagrożony może przejść do komunikatów agresywnych. Dlatego tak istotne jest, aby każdy opiekun czworonoga potrafił odczytać sygnały, które wysyłają psy. Zrozumienie języka ciała psa wymaga cierpliwości i regularnej obserwacji psiaka, lecz z czasem staje się coraz prostszy do odszyfrowania.
