Adoptowałeś szczeniaka, który jest bardzo lękliwy i wycofany? Każdy nowy dźwięk, dziwny przedmiot, człowiek czy zwierzę powodują w nim panikę? Nie wiesz co z tym zrobić?
W tej kategorii możesz porównać psy do ludzi. Na początku zastanów się, czy na świecie są TYLKO ludzie pewni siebie i odważni? Oczywiście, że nie! Tyle ile jest ludzi na świecie, tyle jest różnych charakterów. Ty, Twoja mama, koleżanka czy Pani w sklepie – możecie być podobni, ale nie tacy sami. Każdy ma inne doświadczenia życiowe, które kształtują jego charakter. Niektórzy ludzie podchodzą do życia bojaźliwie, a inni nie boją się prawie niczego! To samo tyczy się psów. Każdy czworonóg to odrębna jednostka, posiadająca indywidualne cechy charakteru.
Co Może Wpłynąć na Charakter Szczeniaka?
1. Geny Rodziców
Podstawowe cechy, które psy nabywają od swoich rodziców, kształtują ich indywidualny charakter i temperament. Mogą mieć również spory wpływ na umiejętność radzenia sobie z nowymi i stresowymi sytuacjami. To jednak tylko baza samooceny psa, na którą ma wpływ znacznie więcej czynników.
2. Niepoprawna Socjalizacja
Socjalizacja jest to proces podczas, którego pies zdobywa wiedzę o życiu w grupie oraz uczy się w niej funkcjonować. Pierwszy etap socjalizacji odbywa się już w hodowli, u boku matki. Szczeniak poznaje wtedy swoje najbliższe otoczenie rówieśnicze i zbiera wstępne doświadczenia. To one zaczynają kształtować jego społeczne umiejętności.
Matka jest jego wsparciem i wzorem do naśladowania. Dzięki niej nabywa pierwsze zdolności komunikacyjne. Maluch uczy się rozmowy z innymi psami. Poprzez zabawy z rodzeństwem, zaczyna analizować i rozumieć mowę ciała innych osobników. Matka dba o to, aby nauczyć psa wstępnej dyscypliny. Narzuca pewne zasady i reguły, uczy pokory i konsekwencji. Szczeniak powinien być z nią minimum do 8 tygodnia życia. Zabrany zbyt szybko, może cierpieć na poważne braki w komunikacji. To zwiększa szanse na lękliwość w stosunku do innych psów i zwierząt.
3. Niepoprawna Habituacja
Habituacja jest procesem oswajania psa z różnymi przedmiotami, dźwiękami, czy sytuacjami.
Nie dotyczy relacji społecznych, czyli życia w grupie. Bardzo często coś nieznanego wzbudza w psie strach i niepewność. Dlatego warto oswoić malucha z najbliższym otoczeniem, aby uniknąć zbędnego stresu. Za wstępną habituację odpowiada hodowca. Jego zadaniem jest sprawienie, aby pies przywykł do potencjalnie stresujących bodźców, również pod kątem adopcji. Czy hodowca jest w stanie oswoić psa ze wszystkimi przedmiotami, dźwiękami i sytuacjami na świecie? Oczywiście, że nie! Jednak jeśli zapozna szczeniaka chociażby z kilkoma, wskaże mu strategię radzenia sobie w nowych, nieznanych dotąd sytuacjach. Dzięki temu pies zdobędzie trochę pewności siebie i w przyszłości dużo lepiej zniesie okoliczności stresowe.
4. Przykre Doświadczenia
Czy 2-4 miesięczny szczeniak może mieć jakiekolwiek doświadczenia, które wpływają na jego zachowanie? Zdecydowanie tak!
Doświadczenia mogą być zarówno dobre, jak i negatywne. Dobrze przeprowadzona socjalizacja i habituacja to bardzo wartościowe przeżycia, które sprawiają że pies jest zrównoważony. Jednak nie każdy szczeniak ma tyle szczęścia! Zdarzają się niechciane mioty, które zostają oddzielone od matki i porzucone. Nie mają odpowiedniej opieki – muszą radzić sobie samodzielnie. Są również szczeniaki, które od urodzenia doznają agresji i przemocy. Żyją w ciągłym strachu. Nic więc dziwnego, że są one wycofane i bojaźliwe.
5. Okresy Lękowe
W życiu psa wyróżniamy 4 okresy lękowe. Podczas nich dochodzi do wielu zmian fizycznych, fizjologicznych i psychicznych w organizmie czworonoga. Wiąże się to ze sporym stresem, co może skutkować wzmożoną lękliwością.
Podczas okresu lękowego, psiak dość mocno zapamiętuje swoje przeżycia. To ma ogromny wpływ na jego późniejsze zachowanie.Jeśli w trakcie tego okresu pies się czegoś mocno wystraszył, może nabawić się poważnej traumy lub fobii. Wystarczy, że np. zaatakuje go inny pies, przez co istnieje duża szansa na traumę związaną z psami.
To samo może wydarzyć się z jakimkolwiek przedmiotem. Jeżeli np. psiak wystraszy się gwiżdżącego czajnika, upadającej miotły, czy jadącego auta, może się ich obawiać w dorosłym życiu.
Dwa okresy lękowe przypadają na etap szczenięcy:
1 okres lękowy (między 8 a 10 tygodniem życia) – to czas, w którym psiak nie powinien zostać oddzielony od matki. To ona daje mu największe poczucie bezpieczeństwa i wsparcie w sytuacjach kryzysowych. Odseparowanie malca od matki w danym momencie, może skutkować lękiem separacyjnym i innymi poważnymi problemami behawioralnymi.
2 okres lękowy (między 17 a 21 tygodniem życia) – na tym etapie psiaki zazwyczaj opuściły już hodowlę. Za ich dalszy rozwój, socjalizację i habituację odpowiada nowy właściciel. W tym czasie psy bardzo często są zdystansowane i ostrożne. Warto, aby świeżo upieczony właściciel był cierpliwy i wyrozumiały.
6. Czas Aklimatyzacji w Nowym Domu
Dla psiego malucha opuszczenie hodowli to ogromne wydarzenie. Właśnie stracił swój azyl – miejsce, gdzie czuł się bezpiecznie i komfortowo. Trafia do innego domu, w którym są nieznani ludzie, nowe zapachy, dźwięki, przedmioty, itp. Wszystko jest dziwne, często przerażające. Zmiana otoczenia wiąże się ze stresem. Zanim czworonożny oswoi się z nową sytuacją, może być wycofany i wystraszony. Powinieneś go zrozumieć i wspierać.
Jak Wykluczyć Strach z Życia Szczeniaka?
- Jeżeli planujesz adopcję szczeniaka, znajdź profesjonalną i certyfikowaną hodowlę.
Upewnij się, że dorastające w niej psiaki, mają zapewnione odpowiednie warunki do rozwoju fizycznego i psychicznego. Hodowca powinien zaspokajać wszystkie podstawowe potrzeby maluchów.
- Przed adopcją szczeniaka, dokładnie wypytaj o jego rodziców.
Zwróć uwagę nie tylko na aspekty zdrowotne, ale i na te psychologiczne. Ich usposobienie do życia, może Ci wstępnie zarysować potencjalny charakter malucha.
- Upewnij się, że w hodowli szczeniak przeszedł wstępną socjalizację i habituację.
Poproś o ich dokładny opis. Pamiętaj, że im więcej wiesz o psiaku, tym łatwiej Ci będzie go zrozumieć.
- Nie adoptuj psa, który aktualnie znajduje się w okresie lękowym.
Dzięki temu zmniejszysz jego poziom stresu i zminimalizujesz szansę na nadmierną bojaźliwość w przyszłości.
- Jeżeli już zaadoptowałeś szczeniaka, daj mu czas na przywyknięcie do nowych okoliczności.
Nie narzucaj mu się! Nie przesadzaj z głaskaniem, przytulaniem, całowaniem – szanuj jego przestrzeń. Zaaranżuj pupilowi prywatny kącik, do którego może udać się w sytuacji stresowej. Wybierz do tego ciche i spokojne miejsce. Nigdy nie przeszkadzaj psu, gdy się w nim znajduje. Stopniowo oswajaj malucha z otoczeniem. Pozwalaj mu oglądać i wąchać różne przedmioty. Chwal i nagradzaj go, gdy bada oraz obserwuje różne rzeczy. Dzięki temu okażesz mu wsparcie i zachęcisz do poznawania otoczenia.
- Jeżeli minął już czas aklimatyzacji i pies wciąż się wszystkiego boi, postaraj się podwyższyć jego samoocenę oraz zmniejszyć jego poziom emocji.
W tej sytuacji genialnym rozwiązaniem są zabawy węchowe. Poszukiwanie jedzenia za pomocą własnego nosa, to niezwykle budujące doświadczenie dla psa. Dzięki tej aktywności czworonóg włącza logiczne myślenie oraz kształtuje samodzielność. To aktywność wymagająca i męcząca, dlatego działa niezwykle uspokajająco i wyciszająco.
Jeżeli nie masz pomysłu na aktywność węchową, skorzystaj z naszej aplikacji DOGO. W zakładce „Gry” znajdziesz wiele inspiracji.
Oprócz zabawy, świetnym sposobem na podwyższenie samooceny psiaka, jest nauka nowych umiejętności. Serdecznie polecamy komendy z zakresu podstawowego posłuszeństwa oraz sztuczki, które także znajdziesz w naszej aplikacji.
